En het was de moeite meer dan waard. Natuurlijk zijn we de afgelopen 100 dagen geen andere mensen geworden, maar we hebben wel een ervaring meegenomen waar we nog lang gebruik van kunnen maken. Drie maanden afstand van je dagelijkse zaken maken je – in ieder geval ons – weer heel bewust van de gewone dingen. Hoe normaal is het eigenlijk voor het grootste deel van de wereldbevolking dat je op elk moment schoon drinkwater hebt, dat het licht altijd werkt en dat je gewoon je eigen mening kan verkondigen?

Zoals we al eerder hebben aangekondigd op dit weblog willen we alle lezers ook graag weer zien. Daarvoor ben je van harte welkom op donderdag 30 april in Breukelen. Vanaf 4 uur s middags staat het hek voor iedereen open en om een uur of 5 willen we een korte fotopresentatie geven van onze reis. Met daarbij een ander accent dan je tot nu toe op het weblog hebt gezien. Toen moesten we ook de familie gerust stellen… Graag even van te voren aanmelden op info@bravotravel.nl

Tot slot nog een verzoekje. We hebben met heel veel plezier het weblog bijgehouden. We hebben ook heel veel leuke reacties gehad. We zijn wel benieuwd of we het nog beter kunnen doen. Vond je het een goede mix van foto’s en tekst? Waren we soms toch wat te lang van stof? Was 2 keer per week te veel of te weinig? Graag je reactie op info@bravotravel.nl, dan kunnen we bij de volgende reis daar rekening mee houden. Want wij zien daar al weer naar uit.

De hoofdmoot van deze reis was natuurlijk Syrië, Jordanië, Egypte en Turkije. Als voorgerecht was er de heenreis. Als toetje de terugreis. We laten je even meeproeven. Om te beginnen Griekenland. Hoewel we er een jaar of 10 geleden met rugzak doorheen getrokken zijn, blijken we verrassend weinig (meer?) van de moderne Griekse geschiedenis te weten. Hoe is Griekenland eigenlijk losgekomen uit het Ottomaanse Rijk? Door wie of wat is de huidige omvang bepaald? Weer door een verdeel- en heerspolitiek van de Engelsen en Fransen? Zijn de Grieken wel echt Europa-minded? Als je kijkt naar hun opstelling in de kwesties Turkije en Macedonië kan je zo je twijfels hebben.

In Macedonië zijn we uitgebreid bijgepraat over de relaties tussen Macedonië, EU en USA. Onze zegsman Karl aan het meer van Ohrid is er van overtuigd dat de EU niets wil met zijn land. Vandaar dat zij nu de USA omarmen. Volgens hem is Amerika druk bezig een eigen territorium te veroveren. In het diepste geheim (hou het wel voor je) worden Amerikaanse spionagecentra gebouwd in Skopje. Om precies te zijn in de kelders van een Pentagonachtig gebouw. Karl is nog steeds woest over de splitsing van Macedonië in 1912. Wellicht hebben jullie bij geschiedenisles beter opgelet en kan je via een ˜reactie” opheldering geven.

Opeens bedenkt Karl dat we Hollanders zijn. Of we het monument van A. den Doolaard hebben gezien? Jazekers! Maar waarom het hier staat weten we niet. Karl – die al tientallen jaren toeristen informeert – vertelt dat Den Doolaard een groot deel van zijn leven hier aan het meer heeft gewoond. Volgens hem om dichtbij z’n vriendje te wonen.

De politicus Cock leeft al een tijd zonder interviews. Dat is toch zo iets als een aap die al lang geen bananen meer heeft gehad. Gelukkig nemen ze in Albanië tegenwoordig ook straatinterviews af. Zoals jullie vast wel weten is Albanië sinds 4 april 2009 lid van de NAVO, onze NAVO. Wat vindt Cock daar eigenlijk van, vroeg de verslaggever in Tirana. Wellicht hebben jullie de uitzending van de Albanese staatstelevisie gemist. Kort: Cock heeft bepleit dat zoveel mogelijk landen NAVO-lid worden, mits de hoofddoelstelling van de NAVO heel nadrukkelijk vredeshandhaving is. Vechtmissies en preventieve aanvallen horen daar dus niet bij.

De verslaggever vertelde na het interview dat dit de langste reactie tot nu toe was. De Albanezen reageren met een lauw ˜OK”. De (communistische) regering heeft wel een propagandamachine in gang gezet. De stad hangt vol met NAVO-vlaggen. Die we overigens niet mogen fotograferen! Door de regeringscampagne denken de Albanezen nu dat ze zonder visum kunnen reizen en overal mogen werken. Pure misleiding dus. Nederland is ook accoord gegaan. Blijkbaar controleren onze landelijke volksvertegenwoordigers niet hoe een NAVO-kandidaat zijn eigen bevolking raadpleegt.

Joegoslavië is in de afgelopen 15 jaar uiteengevallen in 6 delen: Slovenië, Kroatië, Servië, Macedonië, Montenegro en Bosnië-Herzegowiena. Er zijn grote economische verschillen: het gemiddelde inkomen in Servië en Montenegro is US$ 5300, in Kroatië US$ 10.700 en in EU-land Slovenië US$ 21.800. Sommige (rechtse) mensen beweren dat je pas iets aan duurzaamheid kan doen als er genoeg geld in een land is. Tot op zekere hoogte is dat natuurlijk waar – er moet genoeg te eten zijn, een dak boven je hoofd, geen oorlog – maar ook als relatief arm land kan je ambities hebben. Nu heeft Servië de vuilste diesel van Europa en het even arme Montenegro de schoonste grondwet. Schone lucht, een goede waterkwaliteit en een propere bodem zijn daarin gegarandeerd. Dat betekent dat vervuilende activiteiten extra belast worden. Zo betalen wij een ecotax van 80 euro om 3 uur door Montenegro te mogen rijden.

Sturen bij de Moslimburen. Zo heet het boek van Euro-GroenLinkser Joost Lagendijk. Hij bepleit dat de Europese Unie op Turkije, Marokko en Egypte een grotere invloed uitoefent, me name op het terrein van democratisering en modernisering. Wij zijn meer aan het gluren dan aan het (be-)sturen. Turkije en Egypte hebben we deze reis bezocht, van Marokko hebben we door eerdere bezoeken een indruk gekregen. Wat wij zien – samen met Joost Lagendijk – is dat de EU verschillend meet in deze drie landen. Het minst democratisch is Egypte. Toch krijgt Egypte weinig kritiek uit de EU, waardoor (dus?) modernisering uitblijft. Marokko moderniseert wel, krijgt Europees applaus, maar weinig concrete steun zoals bijvoorbeeld een vrijhandelsverdrag met de EU.

Tijdens het gluren geeft Turkije ons op dit moment het meeste stof tot nadenken. Hoe kan Turkije zowel Europa, het Midden-Oosten als Centraal-Azië te vriend houden? Europa is heel blij met Turkije als NAVO-land. Turkijes hoop is/was dat een EU met Turkije als lid een belangrijke rol in het Midden-Oosten kon spelen. Stabiliteit in de regio is voor Turkije van levensbelang. Ze hebben er dan ook veel voor over om EU-lid te worden. In 2005 hebben ze hun grondwet al voor veranderd. Daarna kwam plots vanuit Brussel het afwijzen van Turkije. Volgens ons is dit koudwatervrees van ons Europeanen. We zijn hier nu toevallig in verkiezingstijd. Het gaat om de Turkse gemeenteraden. Volgens ons zijn moslimdemocraten niet erger (of beter) dan christendemocraten.

Naast ons gemijmer over bovenstaande zaken, bezoeken we ook gewoon de bezienswaardigheden. Zoals Pergamom. Bibliofielen herkennen deze naam als de bron van het perkament. De vervanger van papyrus. Op een bepaald moment waren de Egyptenaren bang dat de Romeinen een grotere bibliotheek zouden aanleggen dan zij al hadden. Toen beperkten ze de uitvoer van papyrus. In Pergamom werd vervolgens op dierenhuiden geschreven, een ontdekking van geleerden uit Pergamom en vandaar dus de naam perkament.

Om te kunnen mijmeren moet je van tijd tot tijd je hoofd leeg maken. Dat doen wij door bijvoorbeeld te wandelen. We hadden een leuk bush-camp-plekje gevonden dichtbij de kust. ’s Morgens zijn we vervolgens naar zee gewandeld. Een fixe (fikse?) wandeling langs olijfboomgaarden naar beneden. En daarna weer omhoog!

Het bezoeken van Troje is een ramp. Eerst wordt door archeologen betwijfeld of de plek waar we rondkijken wel Troje is. Er zijn zelfs archeologen die beweren dat Troje in Noordwest-Europa gezocht moet worden. Roelien is al weken bezig om de Ilias van Homerus te lezen, zij kan zich wel voorstellen dat we hier goed zitten. Desalniettemin zijn er op de plek waar we nu zijn een stuk of 9 Trojes opgegraven. In een tijdsbestek van zo’n 4000 jaar is hier wel bewoning geweest. Na dit bezoek weten we minder over Troje dan ervoor! En dat is vooruitgang. Immers: hij / zij die weet dat ie niet weet, weet het meest.

Gallipolli. Een naam die kenners van Wereldoorlog-1 doet huiveren. De kortste samenvatting: een half miljoen Turken, Engelsen, Fransen, Australiërs en Nieuw-Zeelanders zijn hier in 1915 voor niets gesneuveld. De bedoeling van de geallieerden was om toegang tot de Zwarte Zee te krijgen en zodoende de vloot van de Russische bondgenoot te kunnen bereiken. De Turken onder leiding van Kemal Atatürk bleken echter sterker. Door deze Turkse overwinning waren vervolgens de Turken enkele jaren daarna moreel in staat om hun onafhankelijkheidsstrijd te voeren en te winnen. Sindsdien hebben we met een Westers georiënteerd Turkije te maken.