BraVo-herfst Dank weer voor jullie reacties. Waarderen we zeer! We bespeurden enige bezorgdheid rond de BraVo. Hoeft niet. Zonder de BraVo is deze reis niet mogelijk en zou zeker anders zijn geweest. Hij (zij!) blijft een aandachtstrekker. Continue worden er foto’s en filmpjes gemaakt. Bijvoorbeeld door een jonge Argentijnse vrouw die de BraVo streelde alsof het een baby is. Kinderen willen soms achter het stuur zitten of de keuken zien. Onze plannen om de BraVo te vervangen smelten dan natuurlijk als sneeuw voor de zon. Wel zit de BraVo in de herfst van haar leven en vraagt extra aandacht en zorg(kosten). Op de foto hebben we net een lekke band gehad (diepe scheur opgelopen door scherpe stenen in een lavaveld). Een vrachtwagenchauffeur trekt met een spanband de kapotte band (130kg) weer op het dak. Over foto’s gesproken: die kan je het beste op een wat groter scherm bekijken, bij voorkeur met weinig omgevingslicht en je helderheid behoorlijk hoog om de contrasten goed te zien. Ze zijn namelijk gemaakt om in een donkere bioscoop op een groot scherm te projecteren.

Duitsers in Chili Nog maar 100 jaar geleden was het hier woest en leeg. Er leefden alleen wat inheemse volken. Om het land steviger onderdeel van Chili te laten worden, was het nodig dat er meer economische activiteit kwam. Hier rond het meer van Llanquihue werden de Duitsers uitgenodigd om grote landbouwbedrijven te stichten. De Duitsers brachten hun eigen vaklieden mee en eigen architectuur. Nu kan je er nog steeds Küchen eten.

Warboel We gaan de vulkaan Osorno op. Die is 2661m hoog. Het laatste stuk gaat over een gletsjer en dat kan alleen met gids en stijgijzers. Wij wandelen tot het begin van de gletsjer. In de winter kan je hier skiën, maar nu in de zomer zijn de (oude) liften ook een paar uur per dag in gebruik. Wij wandelen uiteraard alles.

Vulkaan Osorno De laatste uitbarsting was in 1869, maar ook in juli 2018 werd verhoogde seismische activiteit ontdekt. Oftewel aardbevingen. Vaak is dat bij een vulkaan de waarschuwing dat er een uitbarsting aan komt. Er werd dan ook code geel afgegeven, maar een uitbarsting is niet gekomen. We konden dus een veilige wandeling maken.

Casablanca De volgende vulkaan die we opzoeken, is de Casablanca. Slechts 1990m hoog, maar zonder gletsjer. Nu kunnen we wel de kraterrand bereiken. Met de drone kunnen we de sneeuwgevulde krater van boven bekijken. Op de achtergrond zie je nog 2 vulkanen, waaronder de  grensvulkaan Lanin van 3747m. Wij gaan Argentinië weer in.

Huiswinterkoning Om precies te zijn is dit de zuidelijke huiswinterkoning. Hij komt op zoveel plaatsen voor op het zuidelijk halfrond dat ie bij lange na niet de status van kwetsbaar heeft. Ook wel eens een keer fijn om dat te horen. Hij is groter dan onze Nederlandse winterkoning, maar maakt minder kabaal.

Yerba mate De nationale drank van Argentinië is yerba mate. Een sterke thee die je de hele dag met familie, vrienden en collega’s deelt. Wij krijgen hem ook regelmatig aangeboden. Deze keer als we op een mooi plekje langs een rivier staan. De hele familie is nogal geïnteresseerd in de BraVo. De vader werkt in de olie business, maar is daar niet echt blij mee. We krijgen van alles aangeboden, maar uiteindelijk aanvaarden we alleen de mate en een grote rol isolatietape. Was een leuke uitwisseling. En de rest van de dag zijn we klaarwakker.

Cerro Falkner De Cerro Falkner is 2268m hoog en is een gewone Andesberg. Geen vulkaan dus. We lopen eerst door bossen waarin naarmate we hoger komen andere bomen staan. Boven de boomgrens gaat het verder over puinhellingen, soms best wel steil. De beloning is op de top: prachtige uitzichten! De wind laat het flink afkoelen, vandaar de jassen. De wind zorgt er ook voor dat we de drone weer snel terughalen. En ook hier zijn we weer de enigen.

Rodrigo We maken een wandeling in Mapuchegebied. De Mapuche waren er al voordat de Spanjaarden kwamen en hebben nu op een paar plekken beperkte autonomie. We komen Rodrigo tegen als we naar een meer willen wandelen. Dat blijkt in Mapuchegebied te zijn en we mogen er heen als we entreegeld betalen. We krijgen meteen een hele uitleg over de huidige positie van het Mapuchevolk. Vooral in Chili hebben ze het nog heel moeilijk en worden ze zwaar gediscrimineerd. Op de foto zie je een witte hond. Rodrigo heeft ook een zwarte. Die zet een paar uur later zijn tanden in Cock’s been. Voor de tweede keer deze reis tot bloedens toe. Ook Roelien is al een keer gebeten. Gelukkig zijn we tegen rabiës ingeënt.

Che Guevara Geboren als Ernesto Guevara was Che er in 1959 bij toen in Cuba de revolutie plaatsvond. Na een poos onder Fidel Castro minister te zijn geweest, verliet hij in 1966 Cuba om in andere landen de revolutie te verspreiden. Met steun van de CIA werd hij in 1967 in Bolivia opgepakt en vermoord. Wij bezoeken een stal waar hij in 1951 overnachtte tijdens een motorrondreis door Zuid-Amerika. Tijdens die reis raakte hij als 23-jarige diep onder de indruk van alle armoede en onrecht dat hij tegenkwam. Het legde de basis voor zijn latere leven.

Ongerustheid Soms gaat Cock alleen hardlopen of maakt een extra wandeling zonder Roelien. Vrijwel nooit is er bereik voor de telefoons. We maken dan altijd een afspraak over de verwachte terugkeertijd. Voor die tijd mag Roelien zich geen zorgen maken, daarna 1 of 2 uur om na te denken over een reddingsplan. En eigenlijk is Cock altijd wel precies op tijd – of “iets” later terug. Bij een wandeling naar de top van de Cerro Colo Huincul was dat een uitdaging. Cock mocht 6 uur (plus 1 uur reserve) weg blijven en is pas na 4,5 uur op de top, omdat hij zich een weg moet banen door de struiken. Er is geen pad. Zonder pauzes en met flink doorwerken, lukt het om na 2,5 uur weer bij Roelien te zijn. Doodmoe, dat wel. Het voelt aan als een marathon. Cock heeft dan ook een week hersteltijd nodig.

Via Cristi We hebben in katholieke landen al vele Christusbeelden gezien. Maar het kan blijkbaar altijd nog groter. Dit exemplaar is van staal en glas en op sommige plekken kan je naar binnen. Er is zelfs een klein theater ter hoogte van de longen.

Cascade Coloco We zitten de laatste tijd vooral in droge en dorre gebieden. Deze wandeling naar de waterval van Coloco is een groene verademing.

Steile rotswanden De Andes hebben een grote invloed op het lopen en rijden hier. Vaak is er maar op één plek een weg of pad aan te leggen. Vooral lastig voor noord-zuid-verbindingen. Die liggen dan ook vaak vrij ver van de Andesketen af.

Vers lava We zijn weer terug in Chili en gaan verder met de reeks vulkanen. We staan hier in het verse lavaveld van de Llaima. In april 2009 stroomde de lava hier door de bossen en de as kwam honderden kilometers ver. Nu staan wij hier en ’s nachts is er een kraakheldere sterrenhemel.

Sierra Nevada We wandelen via een prachtig oeroud bos naar de mirador (uitzichtspunt) van de Sierra Nevada. De bomen hebben hier een indrukwekkende diameter. Ook indrukwekkend is het uitzicht op het lavaveld van de Llaima.

Lavaveld Llaima Op deze dronefoto zie je goed hoe het lava door de bossen stroomde. Op een paar plekken wist het bos stand te houden.

Lavaveld Crater Navidad Kerst 1988 ontstond de Crater Navidad. Navidad is Spaans voor kerst. Met tussenpozen zou ie tot januari 1990 actief blijven. Er ligt nu een lavaveld van 10km lang en 200 ha Araucaria-bos werd bedolven. Wij trekken er een paar dagen voor uit om deze uitbarsting op ons in te laten werken.

Maatloos Bij het eerste ochtendlicht hangen we de drone boven de krater. Het is moeilijk om de afmetingen te zien. Wellicht helpt het als je naar het wandelpad kijkt dat van linksonder naar de kraterrrand in het midden loopt.

Nog steeds warm Een paar uur later lopen we zelf op dat wandelpad. De lava is nog steeds warm en je ziet de gele zwavel. Er hangt dan ook een zwavellucht. Tijdens de uitbarsting was de lava 1040 graden Celcius.

Einde lavaveld De volgende dag bereiken we het eind van het lavaveld. Op sommige plekken is de lava meer dan 60 meter dik. Lavabommen van 5000kg werden kilometers ver weg geslingerd. Op sommige dagen kwam er meer dan een miljoen m3 lava uit de kegel. Getallen waar we van duizelen.

Nunca Milei We zijn weer in Argentinië, waar sinds december 2023 Javier Milei de president van Argentinië is. Onder zijn bewind is de economie hersteld, maar is de hoeveelheid arme mensen gestegen van 20 naar 50%. Subsidies voor brandstof, voedsel en natuurparken zijn afgeschaft. Milei is fan van Trump. Toch zijn veel mensen die wij spreken blij met Milei. Grote kans dat wij de echte armen niet ontmoeten. En die wellicht deze tekst (Nooit Miliei) op de lantaarnpaal hebben gezet.

Gas Na 5 maanden koken is ons gas op. Probleem is dat elk land hier zijn eigen gasflessen heeft. Na lang zoeken vinden we iemand hier in Argentinië die met een Chileense adapter onze Uruguayaanse fles kan vullen. Kost ons 80 euro, maar we hebben geen keus. Het vullen gebeurt overigens in een schuurtje in een woonwijk.

Caldera Diamante We gaan verder met onze vulkaantour. Nu naar de hooggelegen (3300m) caldera Diamante. Enorm groot met een oppervlakte van 30 x 20km en 450.000 jaar geleden gevormd. Daarbinnen ligt de vulkaan Maipu op 5200m hoogte, voor het laatst actief 150.000 jaar geleden.

Rood puimsteen Ondertussen is er weer wat begroeiing en hebben de guanaca’s wat te grazen. Er ligt hier rood puimsteen, steen met veel luchtholtes die niet zinkt in water.

3770 meter We eindigen deze nieuwsbrief met een letterlijk hoogtepunt. Bij Lago Diamante maken we een pittige wandeling om de hele caldera te kunnen zien. Dit is ook weer een afscheid van Argentinië. We gaan via een hoge pas terug naar Chili. Daarover meer in de volgende nieuwsbrief. En blijf vooral je vragen, meningen en andere opmerkingen sturen!

Ga verder met deel 10.