 |
| 200 dagen We zijn vandaag precies 200 dagen op reis. Sommige lezers vragen zich af of we ooit nog terugkomen. Is 200 dagen lang? We komen hier regelmatig reizigers tegen die al 2 of 3 jaar of zelfs 10 jaar niet meer in hun thuisland zijn geweest. In kennismakingsgesprekken vertellen wij dat we pas 6 maanden onderweg zijn. En we beseffen ons ook drommels goed dat het een luxe is om de tijd, het geld en de gezondheid te hebben om dit te doen. Lang verhaal kort: het lijkt er op dat je ons in mei weer in Nederland kunt verwachten. En dat is precies wat we beloofd hebben: we komen weer terug na het eerste kievitsei van 2025. |
 |
| Spirituele kloof We beginnen deze nieuwsbrief aan de oostkant van de Andes, Argentinië dus. We lazen ergens in de spelonken van internet een oud verhaal dat in Huayquerias een mooie kloof is. Uiteindelijk bleek dat te kloppen, maar we moesten eerst een heel eind door een droge rivierbedding hobbelen waar niet echt een weg was. De kloof zelf was voor auto’s afgesloten, maar we konden lopend makkelijk om het hek heen. De wanden torenen tientallen meters loodrecht boven ons uit. Vogels kunnen er veilig nesten bouwen. Mapuche-krijgers gebruikten de kloof om zich spiritueel voor te bereiden op de strijd. Maar nu zijn wij de enige aanbidders van dit natuurschoon. Later bleek dat de kloof ondertussen privaat bezit is en dat je er in het weekend met crossmotoren en quads doorheen kunt. Dat hebben we gelukkig gemist. |
 |
| Spin in kloof In diezelfde kloof vergaten we soms om ook omlaag te kijken. Ineens flitste er iets zwarts langs onze voeten. Een grote spin. Later zagen we een opgezet exemplaar in een natuurmuseum. Het is de Arañas Pollito – de kippenspin. Volgens de museumdirecteur ongevaarlijk. Maar misschien leest zij haar eihgen bordjes niet: ” De beet van de kippenspin heeft een verlammende werking.” |
 |
| San Martin Zo rond 1820 trok José de San Martin ten strijde tegen de Spaanse overheersers. Vanuit Argentinië trok hij op meerdere plekken de Andes over en verdreef de Spanjaarden uit Chili en Peru. Door zijn toedoen zijn de onafhankelijke Zuid-Amerikaanse staten zoals we die nu kennen, ontstaan. Hij wordt overal vereerd als de grote bevrijder. 17 augustus is zijn nationale feestdag. |
 |
| In het spoor van In de buurt van het San Martin museum volgen wij een stuk van de route die het leger van San Martin volgde. Best een stevige trekking. Deels gaat het door cactusstruiken.Bij het verwijderen van een cactusvrucht uit Cock’s been bleek dat de stekels kleine weerhaakjes hebben. |
 |
| Druiven snoeien Rond Mendoza wordt veel wijn geproduceerd, vooral rood. Denk aan Merlot en Malbec. Dus staan er veel druivenstruiken. Gek genoeg zie je er vrijwel niemand werken. Hier is een man bezig om wat druivenstruiken te snoeien, maar dat is alleen bij de poort. Hij vertelt dat het meeste werk door machines wordt gedaan en dat hij nu alleen de druiven bij de toegangspoort wat mooier maakt voor de toeristen die hier wijn komen proeven. |
 |
| Irrigatie De druiven groeien hier in een woestijnklimaat. Het zeer voorspelbare weer zorgt voor goede oogsten en een lage ziektedruk. Het is dan ook relatief makkelijk om biologische wijnen te maken. De droogte zorgt er wel voor dat er zwaar geïnvesteerd moet worden in irrigatiesystemen. En je moet waterrechten hebben. Land zonder waterrechten is niets waard en ligt er verdord bij (links op de foto). Op de achtergrond zie je de Andes, de bron van het water. |
 |
| Paso Cristo Redentor Op deze 3700 meter hoge pas staat een Christusbeeld om de vriendschap tussen Argentinië en Chili te vieren. Het beeld staat exact op de grens. We maken de foto vanuit de verlaten barakken van de Chileense Carabineros. |
 |
| Afdaling Na 2 nachten op deze mooie – en best wel koude – pas zetten we de afdaling naar Chili in. De grensformaliteiten doen we 20km verderop op een comfortabele 2200 meter hoogte. |
 |
| Santiago We dalen nog verder af en komen op 500 meter in het hete en droge Santiago. In en rond de hoofdstad van Chili wonen 7 miljoen mensen, zo’n 40% van alle Chilenen. Wij komen op zondag aan en blijven er 3 dagen. We doen alles op de fiets en heel bijzonder was de zondag. Dan zijn namelijk de grote wegen autovrij gemaakt en is er alle ruimte voor fietsers, joggers, skaters en gezinswandelingen. De maandag erna rijden er weer gewoon auto’s, 6 rijen dik. Eind van de dag genieten we van optredens en een biertje op het Plaza de Armas. |
 |
| Pinochet De herinnering aan de militaire dictatuur van 1973 – 1989 leeft hier nog volop. In een modern museum worden alle feiten gepresenteerd. Je mag zelf bedenken of je Pinochet goed of slecht vindt. Er is ook een theorie die zegt dat Pinochet (met steun van de CIA) er voor gezorgd heeft dat Chili geen Sovjet-staat is geworden. Nu zijn er “slechts” 3000 doden. Als communistische staat hadden dat er veel meer kunnen zijn. Indrukwekkend zijn de wanden waarop de foto’s hangen van verdwenen of vermoorde Chilenen. |
 |
| Black out En toen viel ineens in heel Chili de stroom uit… Wij waren net van plan een pre-Colombiaans museum (de periode voordat Columbus in Amerika landde) te bezoeken, maar dat is nu natuurlijk gesloten. De metro staat ook stil, dus de mensen moeten nu lopend naar huis. Bus of taxi heb je niets aan, want ook het bovengrondse verkeer staat stil. Gelukkig kunnen wij op de fiets en door de parken makkelijk terug naar de BraVo. Later bleek dat in Santiago de noodtoestand was uitgeroepen en er een avondklok was ingesteld. We vonden het al wat stilletjes… |
 |
| Valparaiso Een heel andere stad is Valparaiso. Een moderne en progressieve stad. Barstenvol met muurschilderingen, die regelmatig aangepast worden aan de actualiteit. Chili is zeer alert op de scheiding der machten. In Santiago zagen we dat al in de fysieke afstand tussen regering en de rechterlijke macht. Het parlement zit in Valparaiso om dat nog verder te benadrukken. Op de corruptie-index scoort Chili een stuk beter dan bijvoorbeeld Spanje of Italië. En als je het echt weten wil: Nederland heeft al 10 jaar een dalende score… |
 |
| Pacific Het is een tijd geleden dat we aan de kust stonden. Hier staan we aan de Pacific, de Stille Oceaan. Lekker koel na het landklimaat van Santiago. En natuurlijk veel vogels en andere dieren. |
 |
| Zeeleeuwen Een volgende nacht aan de Pacific brengen we door op gehoorafstand van een eilandje. Dat zit bomvol zeeleeuwen. En die maken echt 24 uur per dag lawaai. Een heerlijk lawaai, dat wel. Op de foto zie je bij zonsondergang dat de zeeleeuwen zeer alert zijn op de gieren. |
 |
| Quesos de cabra Hoe breng je onder de aandacht dat je geitenkaas verkoopt? Gewoon door de huid van een geit over je hek te hangen. En zo weten wij waar we heerlijke geitenkaas kunnen kopen. |
 |
| Zeewierboer Wij wisten het niet, maar ze bestaan echt: zeewierboeren. José en Ivonne zijn dat en zijn zelfs lid van een zeewierboercoöperatie. Wij fietsen toevallig bij ze langs en krijgen behalve hun mooie verhalen te horen ook nog vis te eten. Dit zijn de leuke spontane contacten. Via whatsapp blijven we daarna nog met elkaar verbonden. |
 |
| Vissers We blijven maar aan de kust hangen. Nu bij een vissershaventje vlakbij een wetland. Een waar vogelparadijs in dit woestijngebied. |
 |
| Zwarte scholekster En in dat paradijs zien we deze Zuid-Amerikaanse zwarte scholekster een slakje verorberen. |
 |
| Steltlopers En een paar meter verder staan wat steltlopers, ook bezig met voedsel verzamelen. Het zijn de geelpootruiter (ja, die met de gele poten) en de Amerikaanse steltkluut (roze poten). |
 |
| Stabilisatorstang Even een dagje onderhoud aan de BraVo. Door al het getril op de onverharde wegen moeten we nieuwe rubbers voor de stabilisatorstang. Het is even wat werk om die eruit te krijgen, maar het lukt. Nadat we ook nog speling uit een voorwiel hebben laten verwijderen en 2 nieuwe banden hebben laten komen, zijn we weer helemaal top in orde. Overigens lagen de nieuwe Michelin banden die we via internet bij een soort Chileense Kwikfit kochten, al 14 jaar in het magazijn. Onze oude banden zijn nieuwer… |
 |
| Europese sterren Beter gezegd: Europese Sterrenwacht. We bezoeken de ESO, de European Southern Observatory. In La Silla staan ruim 20 telescopen, waarvan één Nederlandse. Dit deel van Chili is zeer geschikt voor sterrenwachten vanwege gemiddeld 300 wolken- en stofloze nachten per jaar. |
 |
| Alle hoeken We zien 2 telescopen van dichtbij. Het zijn gigantische apparaten die zeer nauwkeurig gericht kunnen worden. De telescoop zelf kan alles tussen recht vooruit kijken en recht omhoog. En verder kan het hele telescoopgebouw draaien. |
 |
| Tot slot We laten de sterren nu even los en verlaten de kust. We bereiden ons voor op de zesde Andespassage. Weer een stuk hoger dan de vorige. Lees er alles over in de elfde nieuwsbrief. Dus in mei zijn wij weer terug. En zoals het er nu naar uitziet gaan we eind 2025 of begin 2026 weer verder. Brazilië, Paraguay, Bolivia en Peru zijn dan zeer waarschijnlijk de doelen. De BraVo laten we achter in Uruguay. |
